مصطفی محمد المرسی اسماعیل صبح روز ۱۷ ژوئن سال ۱۹۰۵میلادی مطابق با ۲۸ خرداد سال ۱۲۸۴هجری شمسی در روستای میت غزال در ناحیه طنطا مصر دیده به جهان گشود. پدر مصطفی از ابتدای کودکی او را به مکتب فرستاد تا قرآن را حفظ کند و خواندن و شنیدن بیاموزد ، در شش سالگی او را به مکتبی با سرپرستی شیخ”عبدالرحمن ابوالعینین“فرستاد. پس از ده سالگی در زمینه قرائت قرآن صاحب اسم و رسمی شد و پس از این مرحله به دست شیخ “ادریس فاخر“وارد مرحله یادگیری تجوید و علم قرائات شد. مصطفی در ۱۴ سالگی برای نخستین بار در مسجد عطیف طنطا قرآن را تلاوت کرد ، مردم پشت سر هم دورش حلقه زده و مجذوب صوت و تلاوت او شدند. او به توصیه یکی از شیوخ الازهر به آموزشگاه الاحمدی طنطا رفت تا در آن علوم دینی و قرآن را بیاموزد. وی به همراه شیخ خلیل الحصری در محضر شیخ «ابراهیم سلّام» که از بزرگترین اساتید آن زمان بود به تحصیل علوم عالی قرائت پرداخت. زمانی که مصطفی برای اولین بار به شهر قاهره مسافرت کرد ، در ملاقات با شیخ محمد رفعت قرائت قرآن نمود ، آنگاه امام القرّاء دستانش را در میان گرفته ، آینده ای درخشان را به او نوید داد او که یک نابینا بود با چشم بصیرت مصطفی را به خوبی شناخت و زیبایی کار او را در اعماق وجود خویش احساس کرد. شیوه ای را که مرحوم مصطفی اسماعیل در علم قرائات مبتکر آن بوده است شاهکاری برجسته است که در آن قاری قرآن همزمان با تلاوت و بیان علم تجوید ، قادر است تا مفاهیم آیات الهی را به مستمعین برساند و تجسم عینی مفاهیم عمیق قرآنی را ایجاد نماید و اینچنین است که جوهر و بطن قرآن کریم در لحن زیبای قاری گرانقدر و ارجمندی چون مرحوم استاد مصطفی اسماعیل می درخشد. مرحوم استاد به کلیه قرائات سبعه و راویان قراء تسلط و چیرگی خاصی داشت و با قرائت گوناگون قرآن کریم را تلاوت می نمود ، اما اکثراً به قرائت ورش مصری به تلاوت آیات مبادرت می ورزید. همچنین او به تمامی مقامات و الحان قرآنی مهارت و استادی وافری داشت بطوری که اهل فن او را یگانه مقری قرآن می دانند. جایگاه رفیع این استاد در میان قاریان سبب شده که وی را «اکبرالقراء» یعنی بزرگترین قاری لقب دهند. لقبی که بدون شک برازنده این استاد است که با اینکه بیش از سه دهه از درگذشت وی و به میدان آمدن قاریان دیگرمی گذرد بازهم کسی در اکبر القراء بودن مصطفی اسماعیل شک نمی کند. مصطفی را ، نه تنها قرائت او بلکه تواضع و جوانمردی اش دوست داشتنی می کند. وقتی سوره احزاب را می خواند مردم چنان فریاد به تحسین اومی گشایند که مجلس به خود می لرزد و وقتی در اثنای قرائت با تواضع و افتادگی از مردم اجازه پایان قرائت خود را می خواهد ، آن ها به او اصرار می ورزند و از او ادامه قرائت را التماس می کنند. او نیز می خواند و آنگاه یکی از قرائت های استثنایی تاریخ را می آفریند و سوره الحاقه را چنان می خواند که مستمعین را هوش از سر به در می شود. تلاوتهای مرحوم استاد مصطفی اسماعیل تا اعماق جان انسان رسوخ نموده و مستمع را به اندیشیدن در آیات الهی قرآن و پند و عبرت گرفتن از کلام پروردگار متعال ترغیب می‌کند. از جمله کارهای کم نظیری که توسط مصطفی اسماعیل انجام شده است رعایت «وقف و ابتدا» با استفاده از آهنگ و نغمه است ، به این صورت که به دلیل طولانی بودن یک عبارت یا بخاطر زیباترشدن قرائت مجبور می شود در جایی وقف کند که برای وقف مناسب نیست ، صوتش را به گونه ای در می آورد و اجرا می کند که شنونده متوجه می شود که جمله تمام نشده و مطلب هنوزادامه دارد یعنی ضعف و نامناسب بودن محل وقف را با لحن و نغمه مناسب جبران می کند. قاری متزین به اخلاق قرآنی : مصطفی اسماعیل شوهرخوب و لایقی بود ، با همسرش به مهربانی و توام با احترامی عمیق و خالصانه رفتار می کرد و همیشه از همسرش به خاطر سختی ها و زحماتی که در غیاب او متحمل می شد تشکر و قدردانی می کرد. این استاد ، انسانی بزرگوار و دست و دل باز بود و در تهیه نیازهای خانه ، همسر ، فرزندان و خویشاوندان بخل نمی ورزید. او درعین سادگی و مهربانی و علاقه مندی به زندگی آرام و بی دغدغه در تربیت فرزندان خود یعنی سه پسر و سه دختر بسیارجدی بود و با وجود این که همه آنها در مدارس خارجی درس خوانده بودند او به دخترانش اجازه نمی داد که بدون حجاب بیرون بروند و درمجامع عمومی حاضر شوند ، در عین حال محبت او همیشه شامل حال آنها بود. مصطفی یکی از اساتید مسلم علم قرائت است ، استادی که با آشنایی با نغمات و مقامات موسیقی و علم تجوید ، بهترین و بالاترین قرائت ها را آفریده است. او می گوید : « طریقه تجوید و صوت قرآن کریم بر پایه حدود ۱۸ مقام استوار است که برخی از آنان عبارت اند از : بیات و مشتقات آن… صبا ، شور ، حجاز ، رست ، سه گاه ، عجم ، مرمل ، نهاوند ، عشاق و … » از نظر مصطفی یک قاری قرآن که دارای صوتی زیباست ناگزیر است که با موسیقی آشنا باشد و نیز وقف و ابتدا را باید بداند ، اما این همه در شرایطی است که قاری به اصول تلاوت خللی وارد نساخته و حق آیات را ادا کند. صوت خوش در آیات و احادیث نیز پسندیده است و همواره مورد تایید بوده است. آنجا که حضرت رسول صلوات الله علیه فرمودند : « قرآن را با صداهایتان زینت دهید ، زیرا صدای زیبا ، زیبائی قرآن را بیشتر می کند. » مصطفی اسماعیل همیشه از خداوند می خواست که تا لحظه مرگ بتواند قرآن را با صدایی سالم و بدون نقص بخواند خداوند نیز دعای وی را اجابت کرد و با وجود اینکه آن مرحوم از فشارخون بالا رنج می برد جز در موارد ضروری دوست نداشت نزد دکترها برود بنابراین در طول عمرش تنها دوبار به پزشک مراجعه کرد ، یکباربه علت بیماری آنفلوانزا در سال ۱۹۵۳ و بار دیگر در سال ۱۹۷۰ که هنگام بازگشت از مراسم تلاوت درشهر رشید دچار عارضه قلبی شد. وی پس از بهبود رژیم غذایی بسیار سختی را اجرا کرد و در مدت کمتر از سه ماه وزنش از ۱۱۵ کیلو گرم به ۸۰ کیلو گرم کاهش یافت و به سبب این کاهش وزن سریع تاثیرقابل توجهی در نیروی بدنی و صدای کم نظیر او ایجاد شد. برنامه هایی که ما هم اکنون از طریق رادیو و تلویزیون می شنویم همگی در این دوران سخت از زندگی استاد مصطفی اسماعیل اجرا شده و در واقع این تلاوتها مربوط به بخش ناچیزی از این صوت جاودانی است. سرانجام این قاری بزرگ در روز ۲۲ دسامبر ۱۹۷۸ مطابق با دوم دی ماه سال ۱۳۵۸ شمسی درشهرقاهره به سوی معبود شتافت. شیخ مصطفی اسماعیل در منزل خود به خاک سپرده شد و در همان مکانی که اقامت داشت مسجد بزرگی بنا شد و زیارتگاهی برای عاشقان و دوست داران مرحوم مصطفی اسماعیل از سراسر دنیا شد
